budujesz / kupujesz

Jeśli chcesz wybudować zrównoważony dom, pomyśl o tym już na etapie planowania, skorzystaj z pomocy architekta i kieruj się poniższymi wskazówkami.

wskazówki

Decydując o wyborze działki pod budowę domu kieruj się dogodną lokalizacją, w bliskiej odległości od szkół, sklepów, środków transportu publicznego i innych udogodnień, co pozwoli Ci zaoszczędzić czas na dojazdy, ograniczy konieczność korzystania z transportu samochodowego, a w rezultacie zminimalizuje negatywny wpływ na środowisko oraz ograniczy dodatkowe koszty.

Zwróć uwagę, aby projekt budynku uwzględniał odpowiednie jego usytuowanie względem stron świata.

W miarę możliwości pomieszczenia z oknami powinny być skierowane na stronę południową i zachodnią, dzięki czemu zimą możliwe będzie wykorzystanie zysków od nasłonecznienia. Okna skierowane na stronę północną powinny natomiast mieć jak najmniejszą powierzchnię (rozważ usytuowanie pomieszczeń gospodarczych i garaży w tej części budynku). Zwróć także uwagę na elementy zacieniające, np. rolety zewnętrzne, których zastosowanie zmniejszy zyski od nasłonecznienia latem.

Uwzględnij w projekcie domu możliwość swobodnej aranżacji przestrzeni w dowolnym czasie jego użytkowania, co ma bardzo duże znaczenie np. w kontekście zmiany użytkowników, czy dostosowania do potrzeb mieszkańców, zmieniających się wraz z wiekiem czy sytuacją rodzinną.

Zwróć uwagę na geometrię budynku, która powinna opierać się na bazie prostokąta lub kwadratu, co pozwoli na zminimalizowanie strat ciepła, a tym samym na oszczędność energii.

Wybierz prostą konstrukcję dachu – dwuspadowy, jednospadowy lub płaski i pamiętaj o odpowiedniej jego orientacji względem stron świata (wschód-zachód lub północ-południe), co pozwoli na zmniejszenie kosztów jego konstrukcji i optymalne rozmieszczenie paneli słonecznych.

Pamiętaj, że wymagania dla nowych budynków zawarte są w przepisach krajowych „Warunki techniczne jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie WT 2021)”.

W ramach tych przepisów masz możliwość zastosowania szerokiej gamy materiałów izolacyjnych o różnym współczynniku przewodzenia ciepła – im niższy współczynnik lambda (λ), tym mniejsza wymagana grubość izolacji. Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów materiałów izolacyjnych –  styropian, wełna mineralna i szklana, pianka, jednakże najbardziej przyjaznym dla środowiska spośród nich jest wełna.

Zwróć uwagę na optymalną powierzchnię okien.

Większa powierzchnia okna to większy dopływ światła dziennego, jednak pamiętaj, że okna mają cztery razy gorszy współczynnik przenikania ciepła niż ściana (okna 0,9 W/m2K, ściany zewnętrzne 0,2 W/m2K), dlatego tak ważny jest dobór ich odpowiedniego rozmiaru.

Przy wyborze źródła ciepła do ogrzewania budynku miej na uwadze, że najlepszym do zastosowania rozwiązaniem jest instalacja pompy ciepła w połączeniu z instalacją fotowoltaiczną.

W dużym uproszczeniu pompa ciepła wykorzystuje energię z otoczenia budynku i oddaje ją do instalacji grzewczej, dzięki m.in. sprężarce wykorzystującej energię elektryczną wyprodukowaną przez panele słoneczne. Inwestycja związana z pompą ciepła jest wszechstronna, umożliwia ogrzewanie budynku, wody użytkowej, a także chłodzenie pomieszczeń w czasie upałów. Popularne obecnie powietrzne pompy ciepła z 1 kWh energii elektrycznej produkują co najmniej 3kWh energii cieplnej. Wybór ekologicznego źródła ciepła istotny jest w kontekście przyjętej przez Polskę strategii „Polityka energetyczna Polski do 2040 r.” (tzw. PEP 2040), która przewiduje wyeliminowanie węgla do ogrzewania budynków w miastach do 2030 r. i na wsiach do 2040 r.

Pamiętaj, że ogniwa fotowoltaiczne można wykorzystać alternatywnie do pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną generowanego przez oświetlenie i sprzęt gospodarstwa domowego.

Do bezpośredniego przygotowania ciepłej wody możesz natomiast wykorzystać instalację kolektorów słonecznych, które średnio rocznie (w zależności od lokalizacji) pokrywają zapotrzebowanie na c.w.u. w 50%.

W celu zapewnienia odpowiedniej jakości powietrza w pomieszczeniach i zmniejszenia zużycia energii rozważ zastosowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.

Zapewnia ona odpowiedni dopływ świeżego powietrza do pomieszczeń i jego filtrację, które wpływają na dobre samopoczucie i zdrowie mieszkańców. W przypadku, gdy zdecydujesz się jednak na zastosowanie wentylacji grawitacyjnej, pamiętaj o obowiązkowym zamontowaniu odpowiedniej ilości nawiewników okiennych, które umożliwią odpowiedni przepływ powietrza w mieszkaniu.

Na etapie projektu zwróć uwagę na aspekt oszczędzania wody, przykładowo poprzez wykorzystanie wody deszczowej do zasilania instalacji obejmującej toalety i pomieszczenia gospodarcze, a także instalacji wody szarej, czyli oczyszczonych ścieków pochodzących ze zmywarek, pryszniców, zlewów, umywalek (z wyłączeniem toalet).

W trakcie samego procesu budowlanego dołóż wszelkich starań, aby zachować zastany drzewostan i zadbaj o bioróżnorodność.

Na etapie budowy nie zapomnij o minimalizowaniu ilości odpadów budowlanych i prowadzeniu budowy z poszanowaniem otoczenia.

Malując lub tynkując elewację domu wybieraj jasne kolory, które odbijają promieniowanie słoneczne, zmniejszając prawdopodobieństwo przegrzewania pomieszczeń.

Aranżując teren wokół domu pomyśl również o wyborze odpowiedniej nawierzchni, która będzie przepuszczalna dla wody, co zapewni utrzymanie właściwego poziomu wód gruntowych i odciążenie kanalizacji deszczowej.

Możesz zastosować popularne kratownice (betonowe lub z tworzywa sztucznego) lub odpowiednie ułożenie kostki brukowej.

Przy aranżacji działki wybieraj drzewa i inne rośliny rodzime, które są odporne na zmiany klimatu, radzą sobie z różnicami temperatur, i których nie trzeba dodatkowo podlewać (doskonałym przykładem są łąki kwietne).

Pamiętaj również o drzewach, które poza tym, że dają cień, zatrzymują też wilgoć (temperatura pod koronami drzew nawet w upalne dni jest niższa o kilka °C), a także pochłaniają dwutlenek węgla oraz inne zanieczyszczenia. Do podlewania roślin korzystaj z systemu gromadzenia wody deszczowej (w ramach programu „Moja Woda” oferowanego przez NFOŚiGW można otrzymać dofinansowanie do instalacji takiego systemu).

Jeśli planujesz zakup mieszkania, uwzględnij, w miarę możliwości, poniższe wskazówki.

wskazówki

Na etapie wyboru mieszkania kieruj się odpowiednią lokalizacją, w bliskiej odległości od szkół, sklepów, środków transportu publicznego i innych udogodnień, co pozwoli Ci zaoszczędzić czas na dojazdy, ograniczy konieczność korzystania z transportu samochodowego, a w rezultacie zminimalizuje negatywny wpływ na środowisko oraz ograniczy dodatkowe koszty.

W miarę możliwości wybierz mieszkanie zlokalizowane od strony południowej i zachodniej – będzie ono znacznie bardziej doświetlone oraz umożliwi wykorzystanie zysków od nasłonecznienia, przyczyniając się do zmniejszenia zużycia energii na ogrzewanie zimą.

Przy zakupie nieruchomości pamiętaj o obowiązku udostępnienia przez sprzedającego świadectwa charakterystyki energetycznej, w którym możesz znaleźć informacje dotyczące efektywności energetycznej budynku, m.in. jego izolacyjności, zastosowanym źródle ciepła, udziale odnawialnych źródeł energii itp.

Zwróć uwagę na zastosowany w nieruchomości system wentylacyjny – najlepszym rozwiązaniem, zapewniającym odpowiednią jakość powietrza i oszczędność energii jest system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.

W przypadku, gdy zastosowana jest wentylacja grawitacyjna, hybrydowa, lub mechaniczna wywiewna upewnij się, że okna wyposażone są w odpowiednią liczbę nawiewników, niezbędnych do ich prawidłowego działania.

Zwróć uwagę na możliwość regulacji ogrzewania, która jest niezwykle istotna z punktu widzenia komfortu cieplnego mieszkańców.

Pamiętaj, że elektroniczne zawory termostatyczne pozwalają na bardziej precyzyjną regulację niż tradycyjne.

Zwróć także uwagę na aranżację przestrzeni, rozwiązania architektoniczne zastosowane w budynku, a także możliwość dostosowania mieszkania do zmieniających się potrzeb związanych z powiększaniem się rodziny, zmieniającym się wiekiem, stanem zdrowia itp.

Pamiętaj, że świadomy deweloper powinien udostępnić kupującym podręcznik użytkownika, w którym przedstawia opis konstrukcji, instalacji, rozwiązań zastosowanych w budynku, a także przybliża dobre praktyki związane z użytkowaniem budynku.

Zwróć także uwagę na budynki posiadające certyfikat wielokryterialny np. BREEAM, LEED, ZIELONY DOM, HQE, które potwierdzają wysoką efektywność energetyczną, jakość powietrza wewnętrznego, komfort akustyczny, odpowiednie zagospodarowanie wody, a także poszanowanie środowiska na etapie budowy.

czy wiesz, że...

  • W miastach powyżej 100 tys. mieszkańców dostępne są mapy akustyczne, dzięki którym można sprawdzić, czy dana dzielnica należy do cichych, czy głośnych[1].
  • Za Komisją Europejską, do 2050 r. Europa będzie pierwszym kontynentem neutralnym klimatycznie[2].
  • Budynki odpowiadają za 36% emisji CO2 i 40% zużycia energii[3].
  • Do 2030 r. planuje się odejście od wykorzystania węgla w ogrzewaniu budynków w miastach, w 2040 r. na wsiach.